Co interesuje hodowców bydła? Oczywiście, takich spraw może być naprawdę wiele – począwszy od kwestii zdrowia zwierząt, poprzez ich żywienie, aż po dbałość o bezpieczeństwo. Jednak, po wielu latach obserwacji oraz współpracy z tą grupą przedsiębiorców, doszedłem do wniosku, że jedną z najczęściej pojawiających się odpowiedzi są liczby. Liczby dotyczące rozrodu, a co za tym idzie – przekładające się na rentowność hodowli.
Co wspólnego z rentownością stada mają odpowiednio – indeks ciążowy i indeks zacieleniowy? O tym przeczytasz już za moment.
Indeks zacieleniowy u krów – co to takiego i jak go policzyć?
Aby przybliżyć Ci definicję tego wskaźnika – pozwól, że od razu posłużę się praktycznym przykładem.
Załóżmy, że Twoje stado liczy dokładnie 100 krów w laktacji, które zostały zsynchronizowane hormonalnie i wszystkie są gotowe do inseminacji. W efekcie takiego zabiegu doszło do zacielenia 30 sztuk, czyli indeks zacieleniowy w tym przypadku wynosi dokładnie 30%.
Zgodnie z powyższym przykładem – indeks zacieleniowy jest określany procentowo i wskazuje skuteczność inseminacji bydła.
Wzór na obliczenie tego wskaźnika wygląda następująco: (ilość sztuk zacielonych / ilość sztuk inseminowanych) x 100%
Średnia wysokość takiego wskaźnika dla krów znajdujących się w okresie laktacji wynosi od 35 do 40%. W przypadku krów jałówek powinien oscylować w granicach od 55 do 60%. Wówczas można uznać, że indeks znajduje się na przyzwoitym poziomie.
Indeks ciążowy u krów – czym jest i jak się go liczy?
Ten wskaźnik odnosi się natomiast do ogółu stada i pozwala określić stosunek krów zacielonych w okresie 21 dni do wszystkich krów kwalifikujących się do rozrodu. Może wydawać się nieco bardziej skomplikowany niż indeks zacieleniowy, Dlatego w tym przypadku również wykorzystam praktyczny przykład.
Przyjmijmy, że w Twoim stadzie znajduje się 100 krów. 30 z nich została skutecznie zacielona i są już w ciąży, natomiast kolejne 20 sztuk znajduje się w okresie spoczynku poporodowego (pierwsze 60 dni po porodzie). W tym miejscu tylko przypomnę, że to właśnie okres 2 miesięcy po porodzie jest uznawany za czas potrzebny do regeneracji (w tym okresie krowy nie powinny być poddawane inseminacji).
Stado liczące 100 sztuk, pomniejszone odpowiednio o 30 i 20, które obecnie nie mogą być w zacielone, oznacza, że do rozrodu kwalifikuje się 50 krów. załóżmy dla ułatwienia że wszystkie 50 sztuk jest po okresie spoczynku poporodowego oraz ma prawidłowo pracujące jajniki (są cykliczne). w ciągu 21 dni udaje się wykryć ruję u 35 sztuk, które zostały zainseminowane. z tych 35 w ciążę zaszło 14. indeks ciążowy będzie wynosił 28%
W przypadku tego wskaźnika przyjmuje się, że wartość na poziomie 25% jest dobra. Z kolei indeks wynoszący 30% i więcej można uznać za idealny.
reasumując, indeks ciążowy pokazuje nam jaką mamy w stadzie skuteczność wykrywania rui oraz skuteczność zacieleń
żeby w łatwiejszy sposób obliczyć indeks ciążowy posłużymy się jeszcze jednym istotnym wskaźnikiem- indeksem inseminacyjnym. W tym przypadku możemy mówić o jego dwóch rodzajach:
- 21-dniowy, który wskazuje ilość krów, które zostały poddane przynajmniej jednemu zabiegowi inseminacji w ciągu 21 dni po okresie spoczynku poporodowego.
- 80-dniowy, który informuje, ile krów poddano przynajmniej jednej inseminacji w okresie 80 dni od porodu.
Na potrzeby przykładu posłużymy się indeksem 21-dniowym. Najprościej rzecz ujmując, jest to stosunek krów po okresie spoczynku poporodowego które w ciągu 21 dni poddane zostaną przynajmniej jednemu zabiegowi inseminacji w stosunku do wszystkich krów kwalifikujących się do rozrodu.
Nawiązując do powyższego przykładu, indeks inseminacyjny będzie wynosił 70% (35 / 50 x 100%)
Mając indeks zacieleniowy oraz indeks inseminacyjny możemy w bardzo prosty sposób obliczyć indeks ciążowy, którego wzór to:
indeks zacieleniowy x indeks inseminacyjny = indeks ciążowy
Z powyższego przykładu (wiedząc, że indeks zacieleniowy wyniósł 40%, a indeks inseminacyjny 70%) obliczamy:
0,4 (40%) x 0,7 (70%) = 0,28 (28%)
Po co Ci wiedza na temat tych indeksów?
Jeśli nie wiadomo, o co chodzi, to z pewnością chodzi o… pieniądze! Znajomość wskaźników, jakie osiąga Twoje stado, to jeden z kluczowych elementów pozwalających na podejmowanie świadomych i bardziej trafionych decyzji związanych z prowadzeniem Twojej hodowli.
Zbyt niskie mogą dawać Ci jasny sygnał, że z Twoim stadem jest coś “nie tak” i jeśli nie podejmiesz odpowiednich kroków – jego rentowność może stać pod dużym znakiem zapytania. Wysokie i zadowalające mogą z kolei informować, że robisz to, co trzeba, a Twoja hodowla idzie w dobrym kierunku.
W jaki sposób możesz poprawić wyniki rozrodcze Twojego stada?
Warto pamiętać, że finalna wysokość obu tych wskaźników to wypadkowa wielu działań, do których zaliczamy kwestie właściwego żywienia krów, monitorowanie stanu ich zdrowia, ewentualne choroby (np. patologie macicy i jajników), warunki hodowli i środowisko życia, a także kwestie związane z genetyką czy wreszcie – sposobów ich inseminacji.
W związku z powyższym, aby stado rozwijało się prawidłowo – należy łączyć kompetencje z różnych obszarów – korzystając ze wsparcia zarówno technologii, jak i doświadczonych specjalistów.
Potrzebujesz sprawdzonej pomocy weterynaryjnej?
Jestem do Twojej dyspozycji! Przejdź do zakładki kontakt, aby umówić termin spotkania. A jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat moich usług – zajrzyj tutaj lub udaj się na stronę mojego Centrum zdrowia bydła – Balwet. Wraz z innymi ekspertami kliniki z chęcią zaopiekujemy się Twoim stadem.
